2024-R . Commentaar van derdenOn 8 juli 2024 by Redactie

door Caminante Wanderer*

“En u zult horen van oorlogen en geruchten over oorlogen...” (Mt 24,6).

Een van de meest onbetwistbare bewijzen – zoals alle bewijzen eigenlijk – van de eclatante mislukking van het pontificaat van paus Franciscus is de schrijnende situatie van stress en verdeeldheid waarin hij de Kerk heeft gebracht. Zelden in de geschiedenis van de Roomse Kerk zijn er zoveel min of meer openlijke en min of meer verborgen scheuringen geweest. In de afgelopen weken zijn we getuige geweest van de openbaring van een daarvan, duidelijk, open en klein: die van de Clarissen van Belorado in Spanje**, waaraan de pers, zelfs de meest conservatieve, en de bisschoppen zelf een betekenis hebben gegeven die het niet heeft. Ik denk dat we het er allemaal over eens kunnen zijn dat dit uiteindelijk een geval is van arme, gedesoriënteerde en misleide nonnen, en dat niet zij verantwoordelijk zijn, maar degenen die de Kerk in zo’n verwarring hebben gebracht.

Een andere zaak die de afgelopen dagen naar voren is gekomen, is het proces en de daaropvolgende excommunicatie van bisschop Carlo Maria Viganò. Persoonlijk betreur ik het dat bisschop Viganò, die een sterk referentiepunt en een leider had kunnen zijn voor de sectoren van verzet tegen het Bergoglianisme, al enkele jaren gevangen zit in een discursieve neerwaartse spiraal die moeilijk te begrijpen is bij een persoon met zijn capaciteiten en intelligentie. Naar mijn mening heeft hij de kans verspeeld die zich niet alleen voor hem, maar voor de hele Kerk bood na zijn moedige afwijzing in 2018. Maar om van hem de leider van een schismatieke groep te maken, hem te dagvaarden voor het Heilig Officie van de Inquisitie en hem te bedreigen met excommunicatie en hem die vervolgens op te leggen, is een fout die alleen gemaakt kan worden door incompetente persoonlijkheden zoals kardinaal Tucho Fernández. Het is een reactie die misschien niet kan worden omschreven als buitenproportioneel, zoals in het geval van de Clarissen, maar het toont de tactische onbeholpenheid waaraan de pornografische kardinaal-prefect lijdt, in elk opzicht.

Een ander schisma aan de horizon is dat van de Priesterbroederschap van Sint Pius X (FSSPX), die “schismatiek” was, vervolgens met de opheffing van de excommunicatie in een soort voorgeborchte viel, en waarvan nu niet bekend is wat zij is en wat zij zal worden, hoewel iedereen het erover eens is dat zij katholiek is. Al enige tijd bereidt de broederschap haar gelovigen voor op de aanstaande aankondiging van nieuwe bisschopswijdingen. Er wordt gezegd dat de algemene overste van de priesterbroederschap, pater Davide Pagliarani, enige tijd geleden een gesprek had met paus Franciscus, aan wie hij de zaak voorlegde, en de paus antwoordde dat ze moesten doen wat ze dachten dat goed was. Ze zouden dus een soort stilzwijgende goedkeuring hebben, en als de wijdingen zouden plaatsvinden, zou Rome waarschijnlijk een oogje dichtknijpen. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat ze in Rome hun toevlucht zouden nemen tot de terechtwijzing van excommunicatie van de nieuwe bisschoppen en de wijdende bisschoppen. Dit om verschillende redenen, waaronder het feit dat we allemaal Bergoglio’s onverklaarbare sympathieën voor de FSSPX kennen en omdat ze ook hebben laten zien dat ze met de eerste wijdingen door aartsbisschop Lefebvre veertig jaar geleden deden wat ze hadden beloofd: de sacramenten vieren volgens de traditionele ritus. Afgezien van het incident met bisschop Williamson, dat ze heel goed hebben afgehandeld, is het nooit bij de Broederschap opgekomen om bisschoppen te wijden, jurisdicties te creëren of het soort onzin te doen dat veel mensen geneigd zijn te doen in een vergelijkbare situatie. Maar zelfs als er geen nieuwe excommunicaties zouden zijn, zouden de hypothetische nieuwe wijdingen het “Lefebvristelijke schisma” verdiepen en consolideren tot afschuw van de conservatieven.

Het schisma in de Duitse Kerk is veel ernstiger, zij het met andere boventonen. Ze hebben noch de ongeldigheid van Bergoglio’s verkiezing noch de vacature van de apostolische zetel sinds Johannes XXIII afgekondigd. Ze negeren gewoon de apostolische zetel, de traditie en het leergezag van de Kerk. Ze zijn veel slimmer en veel rijker en zoeken geen oorlogsverklaring. Ze gaan gewoon door en gaan hun eigen synodale weg. Degene die in dit geval met grote vastberadenheid en duidelijkheid zou moeten handelen, of tenminste met de vastberadenheid en duidelijkheid waarmee aartsbisschop Viganò heeft gehandeld en die de aartsbisschop van Burgos heeft getoond tegenover de nonnen van Belorado, is kardinaal Fernández, die er is om de geloofsleer te verdedigen. Maar hij en zijn voorstanders zwijgen en laten de dingen gebeuren. De meerderheid van de Duitse kerk is de facto in schisma en doet dat in overeenstemming met de Apostolische Stoel. Op vrijdag 28 juni, na een gezamenlijke vergadering, verklaarden ze dat “er een gemeenschappelijk verlangen en een gemeenschappelijk engagement is om de synodaliteit in het leven van de Kerk te versterken om een effectievere evangelisatie te bereiken”. Een uiterst zeldzaam geval: een schisma met goedkeuring van de paus. Dit is alleen mogelijk in een jezuïetenpontificaat zoals dat van Franciscus: de wil wint het van het principe van het vermijden van tegenspraak.

Wat zou er gebeuren als het Vaticaan een nieuw document zou uitgeven, zoals het nu al een paar dagen dreigt te doen, dat de traditionele Mis alleen en uitsluitend zou toestaan voor priesters van de voormalige instituten van Ecclesia Dei? Ik denk dat het waarschijnlijk de bedoelde gelegenheid zou zijn om een schisma zichtbaar te maken dat in feite al bestaat. Ik ben geen helderziende om te zeggen wat er zou gebeuren op het gebied van kerkpolitiek. In Latijns-Amerika zou er niets gebeuren, omdat in onze landen de Broederschap van Sint Pius X helaas bijna de enige is die de Romeinse liturgische traditie verdedigt, met uitzondering van een paar huizen van de Ecclesia Dei instituten en moedige diocesane priesters. In ieder geval zouden veel van deze priesters, met of zonder toestemming van hun ordinarissen, zich terugtrekken uit de pastorale activiteiten van het bisdom en in hun eigen huizen gaan wonen, ondersteund door hun eigen gelovigen. Dit gebeurt al enkele jaren in Argentinië en dit fenomeen zou zich kunnen uitbreiden.

De situatie zou anders zijn in Europa en de Verenigde Staten, waar de gelovigen en de priesters van de traditionele Mis veel talrijker en sterker zijn. Er zou geen bisschoppelijke opstand komen zoals na de Fiducia supplicans, maar er zou waarschijnlijk wel een min of meer zichtbare opstand van gelovigen en priesters komen.

De modernisten die zich in Rome hebben genesteld, zouden een zeer ernstige fout maken als ze de beslissing zouden nemen waarmee ze dreigen. Het is waar dat het voor hun plannen het beste is als wat zij zien als de “kanker” van de traditionalisten voorgoed uit de Kerk verdwijnt: De ervaring heeft hen immers geleerd dat de uitzaaiende kracht ervan enorm is. Maar juist dan zouden ze zich moeten realiseren dat het te laat is om naar zo’n operatieve ingreep te streven. Naar mijn mening zullen de meeste gelovigen die al jaren de traditionele Mis bijwonen zich verzetten tegen elke vorm van despotisch mandaat van de Roomse macht.

De redenen voor dit verzet zijn ons allen welbekend en zijn sinds de jaren zestig in talloze bladzijden beschreven. Laten we het samenvatten: Wat altijd heilig is geweest kan niet verdwijnen; de paus is niet de meester van de traditie, hij is slechts de hoeder ervan en daarom kan hij de liturgische boeken waarmee de Kerk al meer dan vijftienhonderd jaar de eredienst viert niet afschaffen of verbieden. Met andere woorden, de paus kan de traditie niet verbieden. Over en uit! En als hij dat onrechtmatig wil doen, zullen we ons verzetten. Maar we weten allemaal dat de liturgie, als het tot een interventie zou komen, niet de enige reden zou zijn die het al bestaande verborgen schisma zichtbaar zou maken. Ook al kunnen we het niet altijd zeggen, en is het misschien niet raadzaam om het te zeggen, we weten allemaal dat het fundamenteel een kwestie van geloof is: paus Franciscus houdt op zijn minst op een dubieuze manier vast aan het geloof van de apostelen, en veel van de bisschoppen, die nauwst met hem verbonden zijn, hebben dat geloof verlaten. En als ze dat nog niet expliciet hebben gedaan, doen ze dat dagelijks in de praktijk. Het sacrament van het huwelijk is gerelativeerd met Amoris laetitia , de universele verlossing in Jezus Christus is gerelativeerd met het Abu Dhabi document, de gruwel van het zegenen van sodomie, die niet alleen in tegenspraak is met het eeuwige leergezag van de Kerk maar met het Woord van God zelf, en er worden pogingen gedaan om een nieuwe “synodale Kerk” te stichten die ver afstaat van iedere traditionele opvatting.

Het beeld van de toestand van de Kerk dat heel gauw naar voren komt in dit artikel is uiterst ongewoon: de Stoel van Rome, die in tijden van crisis altijd de katholieke leer verdedigde tegen de schismatieken, staat nu aan de kant van degenen die de katholieke leer ontkennen en stelt deze zelf ter discussie. De huidige “schismatieken” daarentegen houden vast aan de traditionele leer en bevestigen deze, terwijl ze belachelijk worden gemaakt, verbannen en vervolgd door de bisschoppen en terwijl de hoeder van het apostolisch geloof, de opvolger van de apostel Petrus, een houding tegenover hen aanneemt die op zijn best als dubbelzinnig kan worden omschreven.

“En jullie zullen berichten en geruchten horen over oorlogen. Pas op, wees niet ongerust! Dit moet gebeuren. Maar het is nog niet het einde” (Mt 24,6).

*    Camicante Wanderer is een Argentijnse blogger

**  Deze zusters ergeren zich aan de afwijkingen van de leer en de traditie in Rome. Bovendien aan het centralisme dat een eigen plaatselijke beleving onmogelijk maakt. Ze hebben zich nu aangesloten bij een vreemde quasi-bisschop en de aartsbisschop van Burgos heeft gedreigd de zusters te excommuniceren.