2024-R . Commentaar van redactieOn 17 september 2024 by Redactie

Er wordt al lang in brede kringen in de Kerk getwijfeld aan de rechtgelovigheid van paus Franciscus. Nu is de belangrijkste taak van een paus garant te staan voor de katholieke leer en de gemeenschap te bevestigen in de eenheid rond het overgeleverde geloofsgoed. Katholieke eenheid is geen oppervlakkige eenheid van “wij samen” en “niemand uitsluiten”. Het is vanaf het allereerste begin – het nieuwe testament en de geschiedenis van de Kerk met haar oecumenische concilies getuigen daarvan – allereerst eenheid rond Christus en zijn boodschap die ongerept wordt doorgegeven in zijn apostolische Kerk. Afwijkingen van die leer en zelfs onduidelijkheid daarover zijn funest voor de katholiciteit van Kerk en altijd een bron van verdeeldheid. Als een paus zelf, de door Christus aangewezen garant, van de leer afwijkt of door onduidelijkheid de schijn van heterodoxie (ketterij) wekt, bedreigt dat de Kerk in haar fundamentele opdracht en in haar eenheid. Dit lijkt al lange tijd het geval. Veel bezorgde gelovigen waaronder bisschoppen en vooraanstaande theologen hebben hier vanaf het begin van dit pontificaat op gewezen. Er zijn al vele degelijk onderbouwde verklaringen hieromtrent verschenen. Velen hebben de paus gewezen op de inconsistenties en de onduidelijkheden in zijn publicaties. Vooral in persconferenties en spontane toespraken zegt hij vaak dingen die op zijn minst verkeerd kunnen worden uitgelegd. Dat die uitleg niet uit de lucht gegrepen is, wordt bevestigd door de talloze wat de leer betreft dubieuze benoemingen in curie, pauselijke academies en op bisschoppelijke zetels.

Nu heeft de paus op zijn reis door Azië een ketterij verkondigd die aan de kern van het christendom raakt: dat alle godsdiensten wegen zouden zijn naar God. Hij heeft al heel vaak dergelijke dingen gezegd. Denk maar aan het document van Abu Dhabi waarin hij de verklaring ondertekende dat God alle godsdiensten gewild heeft. Maar nu was het wel heel duidelijk en onomwonden zozeer zelfs dat de Vaticaanse persdienst ervan geschrokken was en de uitspraak wat afzwakte.

Hoe is deze uitspraak van de paus te rijmen met de claim van Jezus zelf: “Niemand komt tot de Vader tenzij door Mij” en “Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven”. En hoe is dit te rijmen met het katholieke dogma dat al door de kerkvaders verkondigd werd: “extra Ecclesiam nulla salus”. Dat betekent buiten de Kerk is er geen heil. Er is geen heil buiten Christus en zijn Kerk om. Het lijkt alsof de paus de centrale betekenis van Christus voor ons geloof wil verdoezelen en Hem wil reduceren tot één van vele de wegen tot God. Daarmee hangt ook samen de obsessie van Franciscus ten aanzien van wat hij “proselitisme” noemt. Daar is hij erg tegen. Je mag niemand bekeren. Daarmee wordt de eerste opdracht van Jezus “gaat en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen” tussen haakjes gezet. Het lijkt erop dat je eerder mensen mag bekeren tot het toelaten van migranten en tot klimaatactivisme dan tot Christus. Hierin past ook het niet vernoemen van Christus in toespraken tot internationale organisaties en het uitspreken van een vage bewust niet-trinitaire zegen op zijn Aziëreis. Het gaat allemaal in de richting van een vage algemene religiositeit die ten dienste staat van een wereldbroederschap van alle mensen. Ook in die broederschapsgedachte die hij steeds benadrukt lijkt de rol van Christus volgens de paus uitgespeeld. Volgens het nieuwe testament zijn wij mensen echter geen broeders en zusters van elkaar dank zij onze gemeenschappelijke afstamming van Adam maar dank zij onze wedergeboorte in Christus. We worden broeders en zusters van elkaar door ons doopsel. Het is Christus die in zijn verlossing ons verbindt als broeders en zusters en als kinderen van één Vader. Wij kunnen ook alleen God onze Vader noemen in Christus. Deze fundamentele geloofsnotie verduistert Franciscus voortdurend ten koste van een soort louter menselijke wereldbroederschap die eerder een idee is van Vrijmetselarij dan van het christendom. Zou het daarom zijn dat de vrijmetselaars, die altijd en nog steeds door de katholieke Kerk veroordeeld worden, Franciscus zo uitbundig prijzen? En zou het daarom zo slecht gaan met de Kerk?

17 september 2024

feest van de heilige Lambertus, bisschop en martelaar