Liturgische strijd of een strijd om het ware katholieke geloof?
Het gerucht gaat dat het dicasterie voor de liturgie onder leiding van de Britse kardinaal Roche midden volgende maand een constitutie gaat publiceren die de definitieve genadeslag aan de traditionele liturgie moet toebrengen. Je kunt je afvragen: waarom? Immers de argumenten die gegeven worden, snijden geen hout.
Allereerst wordt beweerd dat het naast elkaar bestaan van twee liturgievormen de eenheid van de Kerk zou bedreigen. Daarvan is in de praktijk niets gebleken. Ook de mensen die de traditionele Mis bijwonen zijn bijzonder gehecht aan de eenheid met paus en met de plaatselijke bisschop. In veel Amerikaanse parochies bestonden de twee liturgieën in parochiekerken vreedzaam naast elkaar. Vóór het uitkomen van Traditionis Custodes in 2021, dat de traditionele liturgie sterk beperkte, heeft Rome een peiling gedaan onder het wereldepiscopaat. De uitkomst van die peiling heeft men, waarschijnlijk niet voor niets, geheim gehouden. Het schijnt immers zo te zijn dat het merendeel van de bisschoppen geen bezwaar had tegen de viering van de traditionele Mis in hun bisdom voor de mensen die dat graag wilden.
Bovendien kent de katholieke Kerk vele verschillende ritussen: de byzantijnse, de Armeense, de koptische, de maronitische, de syromalabaarse enz. Er is nog nooit beweerd dat dit de eenheid van de Kerk bedreigt. Het is een uiting van de spirituele rijkdom van de Kerk die juist in pluriforme liturgische tradities wordt beleefd. Overigens hebben we zelfs in het Latijnse Westen niet alleen de Romeinse maar o.a. ook de Ambrosiaanse ritus (bisdom Milaan) en de Mozarabische ritus (sommige plaatsen in Spanje). Het is dus onzin dat de oude ritus niet vruchtbaar naast de nieuwe zou kunnen blijven bestaan, zoals paus Benedictus XVI in 2007 in het motu proprio Summorum Pontificum had bedoeld. Het is daarenboven vreemd dat een paus zoals Franciscus een belangrijk onderdeel van het pontificaat van zijn directe voorganger zoals het einde van de liturgiestrijd ineens zou wegvagen, terwijl hij tegelijk durft te beweren dat er tussen het pontificaat van hemzelf en dat van Benedictus geen enkel verschil zou zijn. Hij ontkent bovendien glashard wat Benedictus heeft gezegd dat je namelijk een liturgie die in de Kerk 1500 jaar bestaan heeft, niet zomaar kunt afschaffen en verbieden.
Waarom dan die fanatieke haat? Waarom de vaste wil om de liturgie die overal op de wereld jonge mensen en jonge gezinnen aantrekt onmogelijk te maken?
Dat kan niet met het echte welzijn van de Kerk te maken hebben. Het moet te maken hebben met de ideologie die bij veel theologen en kerkleiders de plaats heeft ingenomen van de overgeleverde geloofsschat van de Kerk. De liturgie is de plaats waar het geloof van de mensen het meest wordt beïnvloed. De gewone gelovigen komen naar de kerk en komen daar in contact met schriftlezingen, met de prediking van de Kerk, met de gebeden en de heilige handelingen van de Kerk. De manier waarop dit allemaal gebeurt, vormt hun geloof.
Het traditionele katholieke geloof, het geloof van de apostelen, van de kerkvaders, van de heiligen van alle eeuwen was een geloof waarin God centraal stond, waarin de mens geroepen is God te eren en te dienen in eredienst en in een persoonlijk moreel hoogstaand leven. De verbinding tussen God en mens en tussen de mensen onderling is de Godmens Jezus Christus die de mens verlost van zonde en dood en hen maakt tot kinderen van God. Het katholieke geloof is theocentrisch en christocentrisch. De traditionele liturgie is daar een uiting van. De traditionele liturgie is theocentrisch en christocentrisch. Het centrum is het altaar waarop het offer van het kruis door de priester in de persoon van Christus voltrokken wordt. Priester en volk zijn naar God gewend of zo u wilt naar de wederkomende Christus. De Mis is in gebeden en heilige handelingen doortrokken van de offergedachte. De Mis als Maaltijd des Heren komt pas na het offer bij de communie tot uiting. Terwijl aan het offer iedereen kan deelnemen, is de maaltijd slechts voor hen die niet door ernstige zonde zijn uitgesloten van de gemeenschap met God en met de Kerk.
Dit traditionele katholieke geloof is in theologische kringen al lang voor het Concilie aangetast door neomodernistische gedachten, waarin niet meer God maar de mens centraal staat. Die gedachten breken in al zijn consequenties na het Concilie door in alles wat wij de “geest van het concilie” noemen. Niet Gods geboden en de hoge eisen van het evangelie staan nog centraal maar de mens die nu eenmaal “moeite heeft met die idealen” maar desondanks kan rekenen op Gods barmhartigheid. De geboden zijn geen geboden meer maar hoogstens idealen. Hebben de vorige pausen deze antropocentrische tendensen nog proberen te keren, bij Franciscus is de dam volledig gebroken. Zijn theorie van veldhospitaal opent de kerkelijke gemeenschap voor iedereen, ook voor de niet rouwmoedige zondaar. Dingen die altijd in de christelijke traditie zware zonden waren, zoals homoseksuele handelingen, echtbreuk (tweede alleen burgerlijk huwelijk), ja zelfs polygamie worden goedgepraat of goedgekeurd met een zegen. Het hele zogenaamde synodale proces probeert met schijnbaar theologische argumenten de Heilige Geest te claimen om de mens te pleasen en om de seculiere tijdgeest de Kerk binnen te laten. Kortom: God en zijn wil heeft plaats gemaakt voor de mens zijn begeerte; de Kerk is een ngo geworden ter bevordering van het binnenwereldse welzijn van mensen; extra ecclesiam nulla salus (buiten de Kerk is geen heil) en de missieopdracht van Christus is verworden tot een vage wereldbroederschap waar Christus en zijn evangelie hun unieke plaats hebben verloren; de zorg voor het eeuwig heil heeft plaats gemaakt voor de theorie van de lege hel enz. enz.
De nieuwe liturgie faciliteert in hoge mate dit gedachtegoed. In de nieuwe liturgie staat de mens centraal. Hij moet een fijn gevoel krijgen. Wat hij niet leuk vindt mag niet gezegd worden. De priester staat niet meer naar God gekeerd maar naar de mensen. Bijbelse en eeuwenoude gebedsteksten die nogal ingaan tegen het levensgevoel van de moderne mens worden geschrapt of aangepast. Veel teksten over de zonde of de straf van de hel zijn verdwenen. Opvallend is dat de tekst na het instellingsverhaal bij Paulus over het onwaardig eten van het Lichaam des Heren totaal uit lectionarium verdwenen is. Dat is niet toevallig. Immers niet inclusief. Niet voor niets gaat bijna iedereen, als hij toevallig in de kerk komt, te communie. Het gaat niet meer om God maar om de mensengemeenschap waar iedereen bij hoort. De rijke gebeden van de offerande van de vroegere Mis zijn vervangen door magere joods tafelgebeden die iedere zin voor het offer verloren hebben. En dan het bewust vervangen van “”vergoten voor velen” door “vergoten voor allen”. Dit suggereert de ketterij van de alverlossing
Het lijkt erop dat bepaalde leiders in de Kerk het neomodernistische gedachtegoed niet alleen hebben omarmd maar dat ook zien als de toekomst voor de Kerk. De paus heeft niet voor niets gezegd dat hij onomkeerbare veranderingen voor de Kerk wil.
De traditionele liturgie die een andere geest ademt is daarbij een stoorzender. En zoals alle fanatici zijn ze overtuigd van hun eigen gelijk en vinden ze de aantrekkingskracht die de traditionele liturgie op jonge mensen uitoefent desastreus voor het horizontale kerkbeeld waarin zij geloven.
Het is dus geen ritenstrijd die gevoerd wordt maar een geloofsstrijd. In een toespraak op een Amerikaanse universiteit heeft kardinaal Sarah onlangs gezegd dat de strijd tegen de oude Mis een uiting is van het praktisch atheïsme dat onze Westerse samenleving en zelfs een groot deel van de Westerse Kerk beheerst. Ik ben het helemaal met hem eens.
En daarom: wat men ook in Rome dit keer weer bedenkt om de traditionele gelovigen te pesten en om de Kerk in de door hen gewenste (goddeloze) richting te sturen, wij zullen het hoofd bieden aan de vervolging.
We moeten ons ondertussen wel afvragen of slaafse gehoorzaamheid onder dit pontificaat nog wel een deugd is?
Write a Reply or Comment