2025-D . Commentaar van derdenOn 29 oktober 2025 by Redactie

Ik heb al eerder geschreven dat ik die hele synodaliteit zoals die door paus Franciscus over de Kerk is losgelaten gevaarlijke onzin vind. Ik snap bovendien niet dat er zo weinig verzet tegen is, hoewel ik weet dat veel bisschoppen, met name de orthodoxe bisschoppen, het totaal niet zien zitten. Toch zegt bijna niemand iets en doet men, minstens voor de vorm, mee waarbij men probeert de mogelijke schade zoveel mogelijk te beperken. In onze Kerk is het blijkbaar zo dat wanneer een paus iets in gang zet, ook al is het nog zo onzinnig of schadelijk, iedereen in de onderdanige gehoorzaamheidsmodus schiet, hoewel zelfs het canonieke recht in zo’n geval tot respectvol verzet oproept. Enkele bisschoppen laten zich wel horen. Een daarvan is Mgr. Marian Eleganti, em. hulpbisschop van Chur. Hij publiceerde afgelopen juli onderstaand stuk op zijn website. Bravo ! CM

Omwille van de liefde van Christus, stop eindelijk met de overkill aan synodale documenten, tussenstappen, aanwijzingen voor het verdere proces, aankondigingen van resultaten, slotdocumenten die dat niet zijn, verlengingen in verdere rondes, toename van commissies, en uiteindelijk een bijeenkomst in canoniek niemandsland.

Het brede volk van God negeert jullie documenten. Naar mijn ervaring is er nauwelijks een gelovige die ervan op de hoogte is of ze leest. Stop met ronddraaien in een proces dat in geen enkele ziel de liefde voor Jezus Christus heeft gewekt, maar tot nu toe vooral (Duits sprekende) “hervormingsgezinde katholieken” (in hoofdberoep) bezig heeft gehouden. Stop met u te vermenigvuldigen en te vermenigvuldigen in werkgroepen en commissies! Het volk van God is hier niet in geïnteresseerd. De resultaten zijn één grote mist, zegeningen die beter achterwege kunnen blijven, leiderschapsmodellen die in strijd zijn met het geldende kerkelijk recht, nieuwe gremia of raden, alsof we er daar de afgelopen 60 jaar nog niet genoeg van hebben gehad. U leeft in een bubbel en houdt de verkeerde mensen bezig. De bisschoppen zitten nu al het grootste deel van de tijd aan tafel, maar zij zijn niet de enigen. De verwijzing naar de Heilige Geest komt te snel over jullie lippen.

Verkondig het evangelie omwille van de liefde van Christus! Verkondig Christus aan een Europa dat zich van Hem heeft afgekeerd! Verkondig Christus aan een wereld die apocalyptische trekken vertoont en voortdurend nieuwe oorlogen voert! Spreek over Jezus Christus in plaats van over synodaliteit! Wat u onder synodaliteit verstaat, hebben anderen al lang uitgewerkt (bijvoorbeeld de anglicanen), met als gevolg nieuwe verdeeldheid.

Stop met het in een eindeloze synodale roes houden van de kerk, zogenaamd om gaven uit te wisselen. De reële problemen in de kerk worden niet besproken: de massale afval van gedoopten en gevormden van essentiële inhouden van het geloof (het goddelijke karakter van Jezus; zijn lichamelijke verrijzenis); liturgische vormloosheid (Mosebach) en misbruiken in de Novus Ordo; geen priesterroepingen in veel deelkerken; wijdverbreide heterodoxe verkondiging (catechese; universiteitstheologie) en een pastorale praktijk die in strijd is met de katholieke leer en het canoniek recht, zogenaamd omdat de werkelijkheid groter is dan het idee. De opsomming is onvolledig.

Ik kan niet meer naar uw propaganda luisteren. Ik vermoed dat ik niet de enige ben. Het is lang geleden dat de kerk zo autoritair en manipulatief werd geleid als in de tijd van de nieuwe synodaliteit onder paus Franciscus, een eindeloze poging om de gewenste resultaten te bereiken. Maar Godot is niet gekomen. Tot nu toe tenminste, en gezien zijn aard is het zinloos om op hem te wachten! Wat is gekomen is de volatiliteit van de leer, de zandduin, niet de rots. Volgens de Schrift vindt vóór het einde de grote geloofsafval plaats, verschijnen er profeten die de oren strelen, zoeken mensen naar leringen naar eigen smaak, een waarheid die niets kost, homoseksualiteit (diversiteit); de antichrist, het martelaarschap. Iedereen kan het nalezen.

Het enige juiste aan uw synodaliteit is de traditionele leer van het onderscheiden van de geest, het wenselijke luisteren naar GOD. Maar wat is er echt nieuw aan deze leer? Het “Hoor, Israël” (Sjma Jisrael) en de Regel van Benedictus (proloog) beginnen met het woord “Hoor!” en zijn aloude tradities. We houden ons niet pas sinds de “synode over synodaliteit” bezig met de traditionele leer van het onderscheiden van de Geest. Nieuw is de illusie dat dit werk van onderscheiding kan worden uitgevoerd met 1,4 miljard katholieken – onder wie velen met absoluut heterodoxe opvattingen – zonder dat het proces van onderscheiding en luisteren wordt gepolitiseerd, geïnstrumentaliseerd, gemanipuleerd of in een bepaalde richting gestuurd en mogelijk ontspoort, zoals in Duitsland. Maar ook Fiducia supplicans en Traditionis custodes zijn zeer omstreden documenten in het proces en zijn tot stand gekomen in strijd met alle regels van de gepropageerde kunst.

Waar blijven in het proces de aanhangers van de traditie, voornamelijk jonge mensen en gezinnen? Waar blijft hun stem in dit veelbesproken, synodale proces sui generis? Tot nu toe zijn ze buiten beschouwing gebleven. In sommige landen (Frankrijk, Engeland) willen veel jonge volwassenen zich laten dopen. Jongeren die geïnteresseerd zijn in het geloof bestuderen de catechismus, willen een eerbiedig gevierde liturgie en vragen om meer mysterie bij de viering van de heilige mis, waarin te veel wordt gepraat. In Albanië zijn de christenen inmiddels in de meerderheid ten opzichte van de moslims, zoals ik heb gelezen. Maar in andere Europese landen zullen de christenen over 25 jaar een demografische minderheid vormen ten opzichte van de moslims (pure statistiek). Wie geeft er om de uitdaging van de islam in het synodale proces?

Maak van de kerk geen ideeënbeurs voor heterodoxe initiatieven en uitvindingen! Doe iets voor de vernieuwing van de liturgie en de catechese in deze antichristelijke tijden! Meer missionarissen, minder spindoctors.

Synodaliteit is een ‘hermeneuticum’ geworden voor van alles en nog wat, vooral voor medezeggenschap van leken op alle niveaus. De sacramentaliteit van het kerkelijk ambt (leiding) is daarbij ernstig beschadigd door een egalitaire synodaliteit, die geen onderscheid maakt tussen gewijden en niet-gewijden! Dit is in tegenspraak met de leer van het concilie en de 2000 jaar oude apostolische bouwvoorschriften van het lichaam van Christus!

Denk niet dat men zich in onze contreien tevredenstelt met ‘luisteren’ en ‘spreken in de geest’. Er worden veranderingen geëist. Na het lange en moeizame synodale proces willen de betrokkenen resultaten zien: een diacones of dicasterieprefecte, mevrouw de kanselier van het bisdom; de afschaffing van het celibaat vanwege een tekort aan priesters; de gelijkstelling van gewijden en niet-gewijden in de kerkelijke besluitvormingsstructuren of gremia; vrouwen in ambten die tot nu toe voorbehouden waren aan priesters en bisschoppen. En terwijl in seculiere organisatievormen hiërarchieën onbetwist en onaangetast van kracht blijven en door het management of de CEO beslissingen worden genomen die door de lagere niveaus zonder tegenspraak moeten worden opgevolgd en uitgevoerd, is synodaliteit in de kerk voor velen een codewoord geworden voor het tegenovergestelde (een platte hiërarchie; zogenaamde machtscontrole; democratische, kerkelijke politieke processen; functioneel ambtsbegrip; vervanging van de goede herder door collectieven) en last but not least voor alternatieve, niet-priesterlijke vormen van eredienst. De herder volgt de schapen. De leraar leert van de leerling. Het doen bepaalt het moeten. De meerderheid bepaalt de waarheid. De priester gehoorzaamt de leek. De bisschop zit erbij. En boven iedereen zweeft de Geest. Welke?

Marian Eleganti, hulpbisschop