Een memorandum over het volgende conclaaf
Sinds het begin van de vastentijd hebben de kardinalen die de volgende paus zullen kiezen, dit memorandum aan elkaar doorgegeven. De auteur, die het pseudoniem Demos, “het volk” in het Grieks, gebruikt, is onbekend, maar hij geeft blijk van een grote kennis van zijn onderwerp. Het is niet onmogelijk dat hij zelf een kardinaal is. Hier volgt het memorandum.
Het Vaticaan vandaag
Commentatoren van allerlei richtingen, met de opmerkelijke uitzondering van pater Spadaro SJ, zijn het erover eens dat dit pontificaat in verschillende opzichten rampzalig is; een echte catastrofe.
1. De opvolger van Petrus is de rots waarop de Kerk is gebouwd, een bron en fundament van eenheid in de wereld. Historisch gezien (volgens de heilige Irenaeus) spelen de paus en de Kerk van Rome een unieke rol in het bewaren van de apostolische traditie, de regel van het geloof, en in het verzekeren dat de Kerken blijven onderwijzen wat Christus en de apostelen zelf hebben onderwezen. Vroeger zei men: “Roma locuta. Causa finita est (Rome heeft gesproken, de zaak is beslist). Vandaag zegt men: “Roma loquitur. Confusio augetur (Rome spreekt, de verwarring neemt toe).
(A) De Duitse synode spreekt over homoseksualiteit, over vrouwelijke priesters, over de communie voor de gescheidenen. De paus zwijgt.
(B) Kardinaal Hollerich verwerpt de christelijke leer over seksualiteit. De paus zwijgt. Het is des te veelzeggender dat deze kardinaal expliciet ketters is; hij gebruikt geen codes of toespelingen. Indien deze kardinaal zonder correctie van Rome zou doorgaan, zou dit een verdere en nog diepere breuk met de discipline betekenen, met weinig of geen precedenten in de geschiedenis. De Congregatie voor de Geloofsleer moet handelen en spreken.
(C) Dit stilzwijgen is des te pijnlijker omdat het in contrast staat met de actieve vervolging van traditionalisten en contemplatieve ordes.
2. De christocentrische dimensie van de leer wordt verzwakt, Christus wordt uit het centrum verwijderd. Soms lijkt Rome zelfs in de war wat betreft het belang van strikt monotheïsme en verwijst soms naar een breder concept van goddelijkheid, dat niet helemaal pantheïsme is maar lijkt op een variant van het hindoeïstische pantheïsme.
(A) Pachamama is afgodisch; zelfs als dit waarschijnlijk niet de oorspronkelijke bedoeling was.
(B) Contemplatieve nonnen worden vervolgd en er worden pogingen ondernomen om de leer van de charismatici te veranderen.
(C) De christocentrische erfenis van Johannes Paulus II over geloof en moraal wordt systematisch onder vuur genomen. Veel professoren van het Romeins Instituut voor het Gezin zijn ontslagen; de meeste studenten zijn vertrokken. De Academie voor het Leven heeft ernstige schade opgelopen; zo hebben enkele van haar leden onlangs gepleit voor hulp bij zelfdoding. Sommige leden van de Pauselijke Academies en sommige van hun sprekers steunen abortus.
3. Het gebrek aan respect voor de wet in het Vaticaan zou wel eens kunnen uitgroeien tot een internationaal schandaal. Deze problemen zijn uitgekristalliseerd door het lopende proces tegen de tien personen die worden beschuldigd van financiële wanpraktijken, maar het probleem is ouder en breder.
(A) De paus veranderde de wet vier keer tijdens het proces om de aanklager te helpen.
(B) Kardinaal Becciu werd niet eerlijk behandeld, aangezien hij zonder vorm van proces uit zijn ambt werd ontzet en van zijn waardigheid als kardinaal werd ontdaan. Hij kreeg geen eerlijk proces. Iedereen heeft recht op een eerlijk proces.
(C) Aangezien de paus het hoofd van Vaticaanstad is en de bron van alle juridische autoriteit, heeft hij zijn bevoegdheden gebruikt om zich te mengen in gerechtelijke procedures.
(D) De paus regeert soms, ja dikwijls, per pauselijk decreet (motu proprio) die de betrokken personen elke mogelijkheid tot beroep ontnemen.
(E) Vele personeelsleden, vooral priesters, zijn met spoed uit de Vaticaanse Curie verwijderd, vaak zonder goede reden.
(F) Afluisteren van telefoons is gemeengoed. Ik weet niet hoe vaak ze zijn toegestaan.
(G) In het Engelse proces tegen Torzi, uitte de rechter harde kritiek op de Vaticaanse aanklager. Zij zijn ofwel onbekwaam en/of handelen onder invloed en worden verhinderd een volledig beeld te geven.
(H) De inval van de Vaticaanse gendarmerie, op bevel van de heer Giani, in 2017 in de kantoren van financieel controleur Libero Milone op Italiaans grondgebied was waarschijnlijk illegaal en zeker intimiderend en gewelddadig. Het is mogelijk dat het bewijs tegen Milone vervalst is.
4. (A) De financiële situatie van het Vaticaan is ernstig. De laatste tien jaar waren in ieder geval bijna allemaal deficitair. Vóór Covid bedroeg het tekort ongeveer 20 miljoen euro per jaar. In de afgelopen drie jaar was dat 30-35 miljoen per jaar. De problemen dateren van vóór Paus Franciscus en Paus Benedictus.
(B) Het Vaticaan kampt met een groot tekort in zijn pensioenfonds. Rond 2014 raamden COSEA-deskundigen dat dit tekort tegen 2030 zou oplopen tot 800 miljoen euro. Dit was vóór Covid.
(C) Het Vaticaan heeft naar schatting 217 miljoen euro verloren in de affaire rond het Londense Sloane Avenue-gebouw. In de jaren tachtig moest het Vaticaan 203 miljoen betalen als gevolg van het schandaal rond de Ambrosiaanse Bank. Inefficiëntie en corruptie hebben het Vaticaan de afgelopen 25-30 jaar ten minste nog eens 100 miljoen euro gekost, en waarschijnlijk nog veel meer, misschien wel 150-200 miljoen.
(D) Ondanks het recente besluit van de Heilige Vader zijn de investeringsprocessen nog steeds niet gecentraliseerd (zoals de COSEA in 2014 heeft aanbevolen en zoals het secretariaat voor de economie eerder heeft geprobeerd in 2015-2016) en worden adviezen van deskundigen nog steeds genegeerd. Het Vaticaan doet al tientallen jaren zaken met onbetrouwbare financiers die door alle respectabele banken in Italië worden gemeden.
(E) De opbrengst van de 5261 eigendommen van het Vaticaan blijft schandalig laag. In 2019, vóór Covid, was de gemiddelde opbrengst ongeveer $ 4.500 per jaar. Tegen 2020 was het gedaald tot 2.900 dollar per eigendom.
(F) De veranderende houding van paus Franciscus ten aanzien van de financiële hervormingen, die onvolledige maar wezenlijke vooruitgang hebben geboekt bij de bestrijding van de financiële criminaliteit, maar die nog steeds moeite hebben om de boeken op orde te krijgen (behalve bij de IOR), blijft een mysterie en een groot raadsel.
In het begin moedigde de Heilige Vader de hervormingen krachtig aan. Toen verhinderde hij de centralisatie van de investeringen, hij verzette zich tegen de hervormingen en de meeste pogingen om de corruptie uit te roeien, hij steunde de toenmalige aartsbisschop Becciu, die toen de spil was van het hele financiële establishment van het Vaticaan. Maar dan, in 2020, keerde de paus zich tegen Becciu en niet minder dan 10 mensen werden uiteindelijk aangeklaagd en vervolgd. In het verleden leidden de verslagen van ovetredingen van de AIF zelden tot strafrechtelijke procedures.
De externe accountants van PWC en Cooper werden ontslagen en de auditeur-generaal Libero Milone werd in 2017 gedwongen ontslag te nemen op basis van valse beschuldigingen. Ze waren te dicht bij corruptie in het Staatssecretariaat gekomen.
5. De politieke invloed van paus Franciscus en het Vaticaan is te verwaarlozen. Intellectueel gezien is het niveau van de pauselijke geschriften laag naar de maatstaven van Johannes Paulus II en paus Benedictus. Politieke besluiten en aanwijzingen blijven vaak beperkt tot “politieke correctheid”, maar er zijn ernstige tekortkomingen geweest bij de verdediging van de mensenrechten in Venezuela, Hong Kong, China en nu de Russische invasie.
Er is geen publieke steun voor de katholieke gelovigen in China, die al meer dan 70 jaar regelmatig worden vervolgd vanwege hun loyaliteit aan de paus. Er is geen publieke steun geweest van het Vaticaan voor de katholieke gemeenschap in Oekraïne, met name de Grieks-katholieken.
Deze kwesties moeten door de volgende Paus opnieuw worden bekeken. Het politieke prestige van het Vaticaan is nog nooit zo laag geweest.
6. Op een ander, minder belangrijk niveau moet de situatie van de Tridentijnse traditionalisten (katholieken) worden geregulariseerd.
Op een nog anekdotischer niveau zou de “individuele” viering van de ochtendmissen in kleine groepen in de Sint-Pietersbasiliek weer moeten worden toegestaan. Voor het ogenblik lijkt deze grote basiliek ’s morgens op een woestijn.
De Covid-crisis heeft de aanzienlijke daling van het aantal pelgrims dat de audiënties en missen van de paus bijwoont, verhuld.
De Heilige Vader heeft weinig steun onder seminaristen en jonge priesters, en er is wijdverbreide dissociatie binnen de Curie van het Vaticaan.
Het volgende conclaaf
1. Het college van kardinalen is verzwakt door excentrieke benoemingen en is niet meer bij elkaar gekomen sinds de verwerping van de standpunten van kardinaal Kasper in het consistorie van 2014. Veel kardinalen kennen elkaar niet, wat een extra dimensie van onvoorspelbaarheid toevoegt aan het komende conclaaf.
2. Sinds Vaticanum II hebben de katholieke autoriteiten de vijandige macht van de secularisatie, de wereld, het vlees en de duivel, vooral in het Westen, vaak onderschat en de invloed en de macht van de katholieke Kerk overschat.
Wij zijn zwakker dan 50 jaar geleden en vele factoren liggen buiten onze macht, althans op korte termijn, b.v. de daling van het aantal gelovigen, de opkomst bij de mis, de achteruitgang of het verdwijnen van vele religieuze ordes.
3. De paus hoeft niet de beste evangelieprediker ter wereld te zijn, noch een politieke kracht. De opvolger van Petrus, als hoofd van het college van bisschoppen, die ook de opvolgers van de apostelen zijn, speelt een fundamentele rol voor de eenheid en de leer. De nieuwe paus zal moeten begrijpen dat het geheim van de christelijke en katholieke vitaliteit voortkomt uit trouw aan de leer van Christus en de katholieke gebruiken. Het komt niet door aanpassing aan de wereld of door “uit de pas” te lopen met de wereld.
4. De eerste taak van de nieuwe paus zal zijn de normaliteit te herstellen, de doctrinaire helderheid in zaken van geloof en moraal, de eerbiediging van het recht te herstellen en te garanderen dat het eerste criterium voor de benoeming van bisschoppen de aanvaarding van de apostolische traditie zal zijn. Competentie en theologische cultuur zijn een pluspunt, geen hinderpaal, voor alle bisschoppen en vooral voor aartsbisschoppen.
Dit zijn de noodzakelijke fundamenten voor het leven en de prediking van het Evangelie.
5. Als de synodale bijeenkomsten overal ter wereld worden voortgezet, wordt er veel tijd en geld verspild ten koste van de evangelisatie en het dienstbetoon, in plaats van deze essentiële activiteiten te verdiepen.
Het verlenen van leerstellige bevoegdheid aan nationale of continentale synodes zou een verder gevaar betekenen voor de wereldwijde eenheid van de Kerk, omdat bijvoorbeeld de Duitse Kerk leerstellige opvattingen aanneemt die niet door de andere Kerken worden gedeeld en die niet verenigbaar zijn met de apostolische traditie.
Indien van Rome geen correctie op deze ketterijen komt, zou de Kerk gereduceerd worden tot een losse federatie van plaatselijke kerken, met verschillende visies, waarschijnlijk dichter bij een Anglicaans of Protestants model dan bij een Orthodox model.
Een van de eerste prioriteiten van de volgende paus zal moeten zijn een dergelijke gevaarlijke ontwikkeling in de toekomst uit te bannen en te voorkomen, door eenheid te eisen over de essentie en geen onaanvaardbare verschillen in de leer toe te staan. De moraliteit van homoseksuele handelingen zal een van de kritieke punten zijn.
6. Aangezien de jonge geestelijken en seminaristen bijna volledig orthodox zijn, en soms behoorlijk conservatief, zal de nieuwe paus zich bewust moeten zijn van de aanzienlijke veranderingen in de kerkleiding sinds 2013, misschien vooral in Zuid- en Midden-Amerika. Er is een nieuw elan binne4n ede katholieke Kerk in het kielzog van het liberale protestantisme.
Het is onwaarschijnlijk dat de schisma’s van links komen, die over het algemeen weinig aandacht besteden aan leerstellige kwesties. Een schisma zal eerder van de rechtervleugel komen, wat altijd mogelijk is wanneer liturgische spanningen worden aangewakkerd en niet worden bezworen.
Eenheid over de essentie. Verscheidenheid over wat secundair is. Liefde in alles.
7. Ondanks hun gevaarlijk verval in het Westen, hun intrinsieke broosheid en instabiliteit op vele plaatsen, moet de haalbaarheid van een apostolische visitatie binnen de jezuïetenorde ernstig in overweging worden genomen. De orde worden geconfronteerd met een catastrofale numerieke daling van 36.000 leden tijdens het Concilie tot minder dan 16.000 in 2017 (met waarschijnlijk 20-25% ouder dan 75 jaar). Op sommige plaatsen is er ook een catastrofaal moreel verval.
De jezuïetenorde is sterk gecentraliseerd en zeer vatbaar voor hervorming of ondergang van bovenaf. Het charisma en de bijdrage van de Jezuïeten is en blijft zo belangrijk in de Kerk dat zij niet naar de geschiedenisboeken mogen worden verwezen of gereduceerd worden tot een Afro-Aziatische gemeenschap zonder dat er iets aan wordt geedaan.
8. De achteruitgang van de katholieken en de expansie van het protestantisme in Zuid-Amerika moeten worden aangepakt. Dit werd nauwelijks vermeld op de synode over de Amazone.
9. Het is duidelijk dat er in het Vaticaan een enorme hoeveelheid hervormingen moet worden doorgevoerd, maar dit mag niet het belangrijkste criterium zijn voor de keuze van de volgende paus.
Het Vaticaan heeft geen grote schulden, maar een aanhoudend jaarlijks tekort zal het uiteindelijk faillissement betekenen. Natuurlijk zullen er stappen moeten worden ondernomen om dit te verhelpen, om het Vaticaan te scheiden van zijn criminele medeplichtigen en om de rekeningen weer in evenwicht te brengen. Het Vaticaan zal vaardigheid en integriteit moeten tonen om grote donaties aan te trekken om dit probleem te helpen oplossen.
Ondanks verbeterde financiële procedures en grotere doorzichtigheid zullen de aanhoudende financiële moeilijkheden een belangrijk probleem blijven, hoewel veel minder belangrijk dan de leerstellige en geestelijke bedreigingen waarmee de Kerk wordt geconfronteerd, vooral in de Oude Wereld.
Demos
Veertigdagentijd 2022
Dutch
Comments