Het kleingeestige hart van Franciscus

Verschenen op de website van Rorate Caeli van de hand van Caminante Wanderer
Argentinië, 5 januari 2023
Middelmatige mensen omringen zich met mensen die nog middelmatiger zijn dan zijzelf, om hen naar believen te kunnen leiden en hun eigen middelmatigheid te verbergen. Dit is wat Bergoglio deed zodra hij de pauselijke troon besteeg. En het is voor de zoveelste keer aangetoond met de dood van paus Benedictus XVI.
Ik vat hier enkele gebeurtenissen van de afgelopen dagen samen, meestal anekdotisch, maar die de gemene en kleingeestige ziel van paus Franciscus onthullen. Sommige zijn openbaar; andere daarentegen werden mij toevertrouwd door discrete bronnen die de gangen van het Apostolisch Paleis bewandelen:
– Nog voor het nieuws van de dood van Benedictus XVI bekend werd, waren de bevelen al uitgegaan vanuit Santa Marta: in het Vaticaan zou het werk gewoon doorgaan. Met andere woorden: “hier is niets gebeurd”. Degenen die bij de Heilige Stoel werken – geestelijken en leken – lieten weten dat als hun werkzaamheden niet werden opgeschort om in ieder geval de uitvaartmis te kunnen bijwonen, zij die dag vrij zouden nemen. Santa Marta moest toen een compromis sluiten: ze mochten de mis wel bijwonen, maar slechts tot 13.00 uur. Daarna moesten ze weer aan het werk.
– Noch in Vaticaanstad, noch in haar extraterritoriale dependances, noch in haar nuntiaturen werd een officiële rouw afgekondigd. De klokken luidden niet en de vlaggen hingen niet halfstok. Dit laatste detail kwam als een grote verrassing. Elk land heeft deze maatregel van rouw wanneer een relatief belangrijk persoon overlijdt. Voor het Vaticaan en het hof van paus Franciscus was paus Benedictus XVI dat niet. Vreemd genoeg gaven de Italiaanse staat en Groot-Brittannië opdracht om hun vlaggen op 31 december halfstok te hangen.
– In de Vaticaanse gebouwen werd keer op keer herhaald dat het bevel was om door te gaan alsof er niets gebeurd was. Juist daarom hield paus Franciscus woensdag zoals gewoonlijk zijn algemene audiëntie, terwijl enkele meters verderop het onbegraven lichaam van zijn voorganger lag. En hij maakte nauwelijks een verwijzing naar hem en noemde hem slechts “een groot meester van de catechese”.
– Veel kardinalen en bisschoppen waren teleurgesteld dat ze geen deel konden uitmaken van de processie die het stoffelijk overschot van de overleden paus van het klooster Mater Ecclesiae naar de Sint-Pietersbasiliek bracht. In elk land, in elke monarchie, is deze processie een bijzondere en sobere plechtigheid, zelfs wanneer het niet de dood van de regerende vorst betreft (denk aan het geval van Don Juan de Borbón, of de koningin-moeder van Engeland of prins Philip, hertog van Edinburgh). Het stoffelijk overschot van Benedictus XVI werd vervoerd in een grijze bestelwagen. Noch Franciscus, noch de kardinaal vicaris gingen voor in de processie. Georg Gänswein en de memores, de vrouwen die hen de afgelopen jaren hebben bijgestaan. In de curie viel dit zeer slecht: “Dit wordt zelfs een man uit het kleinste dorp van Italië niet aangedaan,” zeiden ze.
– Een van de dingen die de meeste aandacht trok van de leden van het Pauselijk Huis en andere Curialen die rondliepen in de grafkapel, was het aantal jonge priesters -meerdere honderden- die in toog gekleed afscheid kwamen nemen van paus Benedictus. Een van hen merkte zachtjes het volgende op: “Ik heb paus Benedictus ontmoet toen ik seminarist was, samen met de rest van mijn klasgenoten. De woorden die hij ons steeds weer zei waren: ‘Studeer hard en bid veel. Het was ondenkbaar dat hij ons zou zeggen: “Priesters zijn mannen, en daarom kijken velen van hen naar pornografie” (deze laatste woorden waren de recente opmerkingen van paus Franciscus aan de seminaristen van het aartsbisdom Barcelona).
– In dezelfde geest was het aantal jongeren en gezinnen met kinderen die paus Benedictus kwamen opzoeken zeer opvallend.
– Een van de zaken die de aanwezige bisschoppen en kardinalen het meest stoorden was de indolente houding van kardinaal Gambetti, aartspriester van de Sint-Pietersbasiliek. Zijn koude en mechanische houding bij de viering van de riten (en de stem van een man die net uit bed kwam die te horen was), en zijn negeren van vele rubrieken bleven niet onopgemerkt. Walgelijk was ook de aanwezigheid van Ettore Valzania, tandtechnicus van beroep, die door dezelfde kardinaal was aangesteld als beheerder van de basiliek, die gedurende drie dagen in spijkerbroek in de basiliek rondliep terwijl hij kardinalen en staatshoofden ontving. Deze duistere en vulgaire figuur is er onder meer verantwoordelijk voor geweest dat de gelovigen niet langer dan twee of drie seconden konden stilstaan voor het lichaam van de overleden paus, zonder zelfs maar een gebed voor hem te kunnen uitspreken. Was het bijvoorbeeld niet mogelijk geweest om de openingstijden van de Sint-Pietersbasiliek te verlengen?
– Paus Franciscus was vastbesloten zich na afloop van de uitvaartmis terug te trekken in zijn vertrekken in Santa Marta. Twee van zijn naaste medewerkers moesten flink aandringen om hem het ongepaste van dat gebaar te doen inzien. Uiteindelijk stemde hij ermee in om afscheid te nemen van de kist van paus Benedictus in het atrium van de Sint-Pietersbasiliek, ontdaan van zijn pontificale gewaden. En hij weigerde botweg de stoet te begeleiden naar de crypte en daar de laatste riten te vieren, die werden voltrokken door kardinaal Re, deken van het Heilig College.
– Een groot deel van de bisschoppen en kardinalen uit de hele wereld die afscheid kwamen nemen van de emeritus-paus waren verbaasd -en zij maakten dit kenbaar aan hun familieleden- over de lusteloosheid van de gebaren en woorden van paus Franciscus ten opzichte van zijn voorganger. Een van hen merkte op: “Zielen voeden en niet monden, dat is de missie van de Kerk”.
– Zodra het overlijden van Benedictus XVI bekend was, haastte Santa Marta zich te zeggen dat vanwege een dubieuze wil van de overledene alleen officiële delegaties uit Italië en Duitsland aanwezig zouden zijn. Het probleem kwam woensdag toen het staatssecretariaat met verbazing ontdekte dat vele delegaties van de regeringen van verschillende landen op persoonlijke titel toch aanwezig zouden zijn. Het nieuws was zo onverwacht dat de Governatorato pas laat die dag de respectieve ambtenaren opdracht gaf parkeerplaatsen beschikbaar te stellen voor de officiële voertuigen die de staatshoofden en ministers zouden vervoeren.
– Het staatssecretariaat deelde de landen die delegaties afvaardigden officieel mee dat hun vertegenwoordigers geen formele kleding moesten dragen. Dit wekte verbazing, aangezien dit soort kleding zelfs bij begrafenissen van kardinalen wordt gebruikt. Zelfs deze eer werd paus Ratzinger onthouden.
– We weten uit welk hout journalisten gesneden zijn, maar een enkeling behoudt toch een zekere eerlijkheid. Het verhaal dat door redactiekamers over de hele wereld en de perszaal van de Heilige Stoel zelf ging, was dat paus Benedictus altijd een afstandelijke paus was, gehaat of onverschillig tegenover het christelijke volk. Velen van hen erkenden zachtjes het verkeerde oordeel dat ze hadden toen ze de enorme en verrassende hoeveelheid mensen zagen die de afgelopen dagen naar de Sint-Pietersbasiliek waren gekomen. In feite werd het aantal stoelen dat het Sint-Pietersplein vulde voor de uitvaartmis alleen geëvenaard bij de inaugurele mis van Franciscus’ pontificaat, “toen de mensen hen nog niet hadden leren kennen,” voegde een of andere snode bisschop eraan toe.
De laatste zin van het artikel zullen we niet vertalen dat kunt u in de originele tekst lezen door hier op te klikken.
Write a Reply or Comment