2022-ROn 2 mei 2022 by Redactie

Het is verschrikkelijk wat er in Oekraïne gebeurt. Het is een drama voor de bewoners wier huizen worden weggebombardeerd en van wie de vrouwen en de kinderen moeten vluchten om een veilig heenkomen te vinden terwijl de mannen achterblijven om hun land te verdedigen.

Het is eveneens een drama voor de Russische soldaten die moeten vechten en sterven in een oorlog die ze niet gewild hebben en voor de Russische moeders die hun gesneuvelde zonen moeten begraven.

De oorlog kent alleen maar verliezers. En de meeste mensen zijn gauw klaar met het aanwijzen van de schuldige. In de Westerse regeringen en media (de bevolking huppelt wel mee) wijst men onophoudelijk en zonder enige nuance naar Poetin. Hij is de wrede tiran die de schuld van alles is.

Natuurlijk is het zo dat Poetin een onafhankelijk land is binnengevallen en met grof geweld en veel wreedheid probeert zijn politieke doelen te bereiken. Dat kun je op geen enkele manier goedkeuren en onze sympathie en ons medeleven gaan uiteraard uit naar het  Oekraïense volk.

Maar er zijn drie dingen in dit drama die mij enorm storen en waar je niet veel over hoort in het Westen.

Ten eerste. Bij het ontstaan van dit conflict hebben Amerika, de Nato en de Europese Unie kilo’s boter op hun hoofd. Immers Rusland voelde zich meer en meer door een in hun ogen vijandige Nato omsingeld. Vroegere satellietstaten werden lid van de Nato, een Nato, die geen toenadering zocht tot Rusland maar die daarentegen het vijandbeeld ook na de ineenstorting van het communisme en het Sovjetimperium in stand hielden. Daarbij was het in belang van Rusland dat Oekraïne zich niet bij Nato en EU aansloot maar neutraal bleef als een soort buffer.

Er zijn in Oekraine van ouds tegengestelde krachten. De gebieden in het Oosten zijn voor het merendeel Russisch sprekend en op Rusland georiënteerd, de gebieden in het Westen meer op de EU gericht.  Bij de protesten in 2014 tegen de wettig gekozen Russisch georiënteerde president speelden Amerikanen en EU-functionarissen een belangrijke rol. Zij steunden de afzetting van de rechtmatige president. Amerika en de EU hebben er alles aan gedaan de spanningen op te voeren en Oekraïne in hun kamp te krijgen. Geen wonder dat Poetin nerveus werd.

Te tweede. Sinds het begin van de oorlog wordt Oekraïne zo ongeveer heilig verklaard. Vergeten wordt dat het land geteisterd wordt door corruptie. Er wordt hier steeds gesproken over Russische oligarchen, maar we vergeten dat Oekraïne ook vergeven is van oligarchen die (de bij ons zo geliefde) president Zelinsky aan een groot vermogen zouden hebben geholpen. Ook dat er extreem rechtse fascistische en nationalistische groeperingen actief zijn, ook in het leger. Heel kwalijk lijkt me ook, als de regering, zoals gebeurd is, de mensen in het Oosten hun moedertaal (Russisch) verbiedt en zo de diverse etnische groepen in het land ontkent. Daarom was er vóór deze oorlog geen uitzicht op lidmaatschap van de EU. Hoe kan Ursula von der Leyen nu ineens een versneld lidmaatschap aanbieden? Ook hier weer de kwalijke rol van de EU.

Ten derde. Het meest kwalijke vind ik dat nu niemand wil de-escaleren. Er worden steeds zwaardere wapens gestuurd en de sancties worden steeds erger. Ik hoor geen Amerika of EU die aandringen op onderhandelingen, die tekens stellen om tot vermindering van het geweld te komen. Amerika praat al over: Rusland verslaan! Moet het lijden dan doorgaan in het belang van een machtsspel tussen wereldleiders? Wraak, vergelding en macht zijn slechte raadgevers.

Ook de stem van de Kerk in dezen is zwak. Toen paus Franciscus op Goede Vrijdag een Oekraïense en een Russische vrouw samen tijdens de kruisweg het kruis wilde laten dragen en een gebed wilde laten uitspreken, kwam er van vele kanten fel protest, terwijl dit volgens mij op de moment het enige zinnige, menselijke en christelijke antwoord is.

2 mei 2022