2019-D . Commentaar van derdenOn 31 oktober 2019 by Redactie

Op 4 oktober, de vooravond van de opening van de bijzondere vergadering van de Bisschoppensynode voor het gebied van de totale Amazone, leverden vertegenwoordigers van het Instituut Plinio Corrêa de Oliveira (IPCO) bij het Synodesecretariaat “Een petitie aan de Synodevaders voor een christelijke en welvarende Amazone (in plaats van een enorme ‘groene sloppenwijk’ verdeeld in tribale getto’s)” af.

Het document was ondertekend door meer dan twintigduizend inwoners van de Braziliaanse, Peruviaanse en Ecuadoriaanse Amazone. Deze handtekeningen waren door jonge IPCO-vrijwilligers tijdens hun schoolvakanties opgehaald in openbare campagnes in de straten van de belangrijkste steden in de Amazone.

Het slotdocument van de synode behandelde geen van de verzoeken die de bevolking van de Amazone respectvol had gedaan. In plaats daarvan luisterde het naar de eisen van internationale groeperingen, die de milieupsychose propageren en naar een minderheid van militante inheemsen die naar Rome waren gebracht door het Pan-Amazonian Ecclesial Network/Red Eclesial Pan-Amazónica (REPAM).

Al in de eerste paragraaf van het Slotdocument erkennen de synodevaders de invloed van deze ideologische publiciteitslobby en ze verwelkomen de “opmerkelijke aanwezigheid van mensen uit de wereld van de Amazone, die daden van ondersteuning hebben georganiseerd door verschillende activiteiten”, en voor de massale aanwezigheid van de internationale communicatiemedia” (Slotdocument, nr. 1)

Terwijl de IPCO-petitie de synodevaders vroeg “God te danken voor de evangelisatie van de missionarissen en de beschavende activiteit van de kolonisatoren die de weldaden van de vooruitgang gebracht hebben” (Petitie nr. 1), veroordeelden de synodevaders “de militaire, politieke en culturele kolonisatie” die gedreven werd door “de hebzucht en de eerzucht van de veroveraars” (Slotd. nr. 15), beschouwden “de invloed van de Westerse beschaving” als negatief (Slotd. nr. 14) en wat nog erger is: zij stelden dat de “verkondiging van Christus dikwijls geschiedde samen met machten die misbruik maakten van de grondstoffen en de bevolking onderdrukten” (Slotd. nr. 15). Dit alles komt totaal niet overeen met de historische werkelijkheid en is een belediging voor de heldhaftige missionarissen die een van de grootste missionaire taken hebben volbracht sinds de stichting van onze heilige Moeder de Kerk.

Bovendien veroordeelden de synodevaders praktisch de bekering van de inboorlingen die nog heiden zijn door te verklaren dat “een oecumenische, interreligieuze en interculturele dialoog moet worden aangegaan als een onmisbare manier tot evangelisatie” (Slotd. nr. 24) en dat de Kerk een “culturele bekering” moet ondergaan en de verkondiging van de Blijde Boodschap moet beperken tot “het aanwezig zijn, het respecteren en erkennen van hun waarden, het beleven en praktiseren van inculturatie en interculturaliteit” (slotd. 41). De synodevaders geven categorisch hun traditionele missie op: “Wij verwerpen een koloniale stijl van evangeliseren. Verkondiging van de Blijde Boodschap van Jezus houdt in dat je de zaden van het Woord erkent, die al in de culturen aanwezig zijn. De evangelisatie die wij nu voor de Amazone voorstellen is de geïncultureerde verkondiging die interculturele processen op gang brengt” (Slotd. nr. 55).

In plaats van te luisteren naar de “angstkreet met het oog op het gevaar dat de Amazone wordt omgevormd tot een enorme ‘groene sloppenwijk’”, (Petitie nr. 5) bemoeiden de synodevaders zich ten onrechte met wetenschappelijke zaken waarvoor ze geen goddelijke mandaat of technische competentie hebben (een duidelijk toonbeeld van ‘klerikalisme’). Zodoende verklaarden zij ten onrechte dat de ontbossing “bijna 17 % van het totale woud van de Amazone aantast en het overleven van het totale ecosysteem bedreigt”(Slotd. nr. 11); dat de Amazoneregio van wezenlijk belang is voor de verdeling van de regenval in de gebieden van Zuid-Amerika”(FD nr. 6) en dat “de ontwikkeling van een energiepolitiek die drastisch het koolzuur (CO₂) en andere klimaatgerelateerde gassen reduceert, dringend noodzakelijk is” (Slotd. nr. 77).

Bovendien beschrijft het slotdocument een veronderstelde “dramatische destructieve situatie die de Amazone raakt”, de jungle die zich zogenaamd in hectische race naar de dood bevindt” die leidt tot “het verdwijnen van het gebied en zijn inwoners, met name de inheemse volken” *Slotd. nr. 2). Deze zogenaamde resultaten van de “toe-eigening en privatisering van de natuurlijke hulpbronnen” en wat zij noemen “niet-duurzame megaprojecten”, dat is “waterkrachtscentrale, houtconcessie, monoculturen, wegen, waterwegen, spoorwegen en mijn- en olieprojecten” (Slotd. nr. 10) die voortkomen uit het huidige “economische model van een ontwikkeling die roofzuchtig is en het milieu vernietigt” (Slotd. nr. 46) en de “roofzuchtige activiteit die beantwoordt aan de logica van de hebzucht die typisch is voor het heersende technocratische paradigma” (Slotd. nr. 67).

De synodevaders achten het noodzakelijk dat wij een “individuele en gemeenschappelijke ecologische bekering doormaken die een integrale ecologie garandeert” (Slotd. nr. 73). We moeten dan “een eenvoudig en sober leven” gaan leven (Slotd. nr. 17) “en onze eetgewoontes veranderen (overdreven gebruik van vlees en vis/schaaldieren) naar een soberder levensstijl” (Slotd. nr. 84).

In plaats van een “sterke afwijzing van neopagane ideologieën” en “van het verspreiden van een verwrongen idee van eerbied voor de natuur”(Petitie nr. 2) bevestigt het slotdocument van de synode de noodzaak “om rivieren en wouden te bewaren, die heilige ruimtes zijn als bronnen van leven en wijsheid” (Slotd. nr. 80) en dat het leven van Amazoonse gemeenschappen “zich weerspiegelt in het geloof en de riten rond de activiteit van de goddelijke geesten met de vele namen, met en in het gebied, met en in relatie tot de natuur”(Slotd. nr. 14). Eveneens beweert men dat “het goede leven” van de inheemse volken (sic!) gekarakteriseerd wordt door een bestaan “in harmonie met zichzelf, met de natuur, met de mensen, en met het opperwezen, omdat er een intercommunicatie bestaat tussen de hele kosmos waar niets buitensluit of buitengesloten wordt.  … Zo’n verstaan van leven wordt gekarakteriseerd door de verbondenheid en de harmonie van betrekkingen tussen water, land en natuur, gemeenschapsleven en cultuur, God en de diverse geestelijke krachten” (Slotd. nr. 19).

In plaats van de “communistisch tribalistische utopie” van de bevrijdingstheologie te verwerpen (Petitie nr. 3), verklaarden de synodevaders dat de “Indiaanse theologie, de theologie met het Amazoonse gezicht, en de volksvroomheid al rijkdommen van de inheemse wereld zijn, van haar cultuur en spiritualiteit” (Slotd. nr. 54) en dat “ecotheologie, scheppingstheologie, inheemse theologieën en ecologische spiritualiteit” moeten worden opgenomen in de curricula van de priesteropleiding met een Amazoons gezicht (Slotd. 108).

Het IPCO klaagt over het feit de synodevaders hun harten niet hebben geopend voor het laatste verzoek van de Petitie dat de Heilige Maagd de katholieke eenheid mag bewaren en de roeping van de Amazonevolken. In plaats daarvan hebben zij gereageerd op de buitennatuurlijke stank die voortkomt uit de Pachamamafiguur die aanwezig was in de synodehal en aanbeden werd in afgodische plechtigheden in de Vaticaanse tuinen en in de kerk van Santa Maria in Transpontina. Door geen duidelijk verklaring af te leggen waarin men dit ongehoorde gebeuren betreurde, gingen ze voorbij aan de diepe schok die dit bij de gelovigen in de wereld heeft veroorzaakt.

Het IPCO hoopt dat paus Franciscus in de aangekondigde postsynodale exhortatie de bovengenoemde dwalingen zal verwerpen en de ecclesiologische revolutie, die het slotdocument voorstaat samen met de voorstellen om officiële, brede en roulerende kerkelijke ambten aan leken van beiderlei sekse te geven, om de ambten van lector en acoliet voor vrouwen open te stellen, en om verlof te geven gehuwde gemeenteleiders tot priester te wijden.

Săo Paulo 30 oktober 2019

Instituut Plinio Corrêa de Oliveira