Het verval van het pausdom
Als iemand het instituut van het pausdom binnen de katholieke Kerk ondergraaft en tot zijn minimale proporties terugbrengt, is dat paus Franciscus. We weten natuurlijk altijd al dat op het gebied van het geloof het gezag van de paus afhangt van in hoeverre zijn uitspraken en geschriften overeenkomen met het traditionele geloof van de Kerk zoals het door de oecumenische Concilies en door al zijn voorgangers verkondigd is. Maar de pausen waren er altijd op uit te voorkomen dat wat zij schreven of zeiden verkeerd (op niet orthodoxe wijze) kon worden uitgelegd. Vanwege het gewicht van hun uitspraken waren vroegere pausen altijd karig met interviews en informele uitspraken. En voor hun geschriften hadden zij bekwame theologen (binnen de Congregatie voor de Geloofsleer) die alle teksten nakeken. Het gezag van de individuele paus hangt immers in hoge mate af van de theologische correctheid van zijn uitspraken en geschriften. Dat betekent ook dat het leergezag in de Kerk dat de paus moet uitoefenen sterk aan belang en waarde inboet als de paus zijn persoonlijke mening gaat verkondigen die niet overeenstemt met de traditionele leer. Datzelfde geldt ook voor het persoonlijk gezag van de paus dat hij als bestuurder uitoefent. Wat is zijn morele gezag als bestuurder als hij in de leer niet (helemaal) betrouwbaar is?
Paus Franciscus heeft met de tevoren bestaande pauselijke traditie gebroken. Voortdurend brengt hij de gelovigen in verwarring door dubieuze uitspraken en misbruikt daarmee zijn gezag als paus. Een duidelijk voorbeeld daarvan is de Apostolische Exhortatie Amoris Laetitia. Volgens welingelichte bronnen is het ontwerp van de Exhortatie aan de Congregatie voor de Geloofsleer voorgelegd. Deze heeft nogal wat theologische opmerkingen en correcties aangebracht waarmee in de uiteindelijke tekst niets is gedaan. De onduidelijkheden (met name: mogen hertrouwd gescheidenen de communie ontvangen?) bleven bestaan. Dit was, gezien ook de reacties van de paus nadien, zo bedoeld. Hij wilde de geesten van de bisschoppen rijp maken om de hertrouwd gescheidenen tegen de tweeduizendjarige traditie van de Kerk in tot de communie toe te laten. En dat is bij diverse bisschoppenconferenties ook gelukt, terwijl andere zich ertegen bleven verzetten. De verdeeldheid is groot en de chaos is compleet. Dit alles herhaalde zich bij de kwestie van de communie voor de protestantse partner in een gemengd huwelijk in Duitsland. De paus, die al eerder bij een vraag van een individuele gelovige weifelend had geantwoord, weigerde nu een beslissing te nemen en maakte de toch bij uitstek dogmatische en ecclesiologische vraag tot een pastorale vraag voor de bisschoppen. Ook nu weer verwarring en chaos.
Dit beeld zet zich voortdurend door. Zo schafte de paus persoonlijk tegen heel katholieke traditie in de mogelijkheid van de doodstraf af. En dan hebben we het nog niet over zijn rehabilitatie van de Zuid-Amerikaans bevrijdingstheologie die door de vorige pausen als te binnenwerelds en te marxistisch voortdurend is veroordeeld.
Nu heeft de paus tijdens zijn reis naar Bahrein een document uitgegeven samen met de groot-imam van de Al-Azhar Universiteit in Caïro dat gericht is op gezamenlijke inzet voor vrede en broederschap onder de mensen. Naast andere dingen waarbij je vraagtekens kunt plaatsen, treffen we in dit document de volgende zin aan: “Het pluralisme en de verscheidenheid van godsdiensten, van huidskleur, sekse, ras en taal zijn door God gewild in zijn wijsheid waardoor Hij de mensen heeft geschapen”. De paus zegt hier dat de verscheidenheid van godsdiensten door God gewild is. Er is geen enkele Bijbelse grond voor deze bewering. Heel het Oude Testament is een strijd tegen de afgoden en een afkeuring van de afgodische godsdiensten buiten Israël. Zoals iemand in een commentaar schreef, kan toch niemand met gezond verstand beweren dat godsdienst van de Azteken met hun wrede mensenoffers een door God gewilde godsdienst was. Dit soort ondoordachte beweringen in officiële pauselijke stukken, doen afbreuk aan het pauselijk gezag.
Ik had vroeger nooit gedacht dat ik intellectueel gedwongen zou worden het pauselijk gezag zover te ontmythologiseren dat er alleen de harde kern overblijft. En die harde kern is, dat hij alleen onfeilbaar leergezag geniet als hij een traditioneel aanvaarde leer verkondigt en ook anderszins slechts geloofwaardig en gezagvol is al hij in lijn met zijn voorgangers en de algehele traditie van de Kerk spreekt en handelt.
Het zou goed zijn als de door de paus zo geroemde synodaliteit niet alleen gemanipuleerd zou worden om de (al dan niet heterodoxe) plannetjes van de paus te faciliteren, maar dat die synodaliteit bisschoppen zou opleveren die de paus zouden wijzen op de grenzen van zijn ambt en de echte plichten die hij als paus heeft. Maar de meeste bisschoppen die zorgen hebben over de toestand van de Kerk, zwijgen. Je kunt immers zomaar afgezet of op een zijspoor gezet worden. Met zijn universele jurisdictie is een paus, die wraakzuchtig is, een machtig en gevaarlijk man.
C. Mennen pr
Gedachtenis van de heilige Paulus Miki en gezellen 2
Dutch
Comments