2020On 16 december 2020 by Redactie

“Ik ben verbijsterd door het besluit van de bisschoppen om alle vieringen op kerstavond te verbieden. Wat een angsthazen en labbekakken! Ik ben zo ontsteld en boos dat ik me afvraag of ik de enige ben die hier geen enkel begrip voor kan opbrengen – en ik ben dan ook benieuwd naar uw mening in dezen, maar u mag deze mail ook gewoon negeren, ik moest even mijn hart luchten en vond in u een klankbord.”

Bovenstaande mail ontving zojuist van een overigens kalme, rustige en weldenkende priester. En hij staat in zijn mening bij lange na niet alleen, heb ik gemerkt. In plaats van binnen de grenzen van het redelijke gebruik te maken van onze grondwettelijke vrijheid van eredienst, gedragen de bisschoppen zich heel de coronaperiode als mensen die sidderen bij de gedachte dat iemand hen zou kunnen verwijten dat er ook maar één besmetting via de kerk zou kunnen komen. Echter die grondwettelijke vrijheid is er niet voor niets: immers het vrij kunnen uitoefenen van de godsdienst en het deelnemen aan de eredienst, hoort tot de basisbehoeften van de mens. Immers “de mens leeft niet van brood alleen” (Mt. 4, 4). Moeten de supermarkten openblijven voor de noodzakelijke lichamelijke behoeften van de mens, de kerken moeten openblijven voor noodzakelijke geestelijke behoeften van de mens. Door hun maatregelen gedurende heel de crisis geven de bisschoppen het signaal af dat het lichamelijk welzijn zelfs in de ogen van de Kerk belangrijker is dan het geestelijk welzijn. En ze bevorderen hiermee de gedachte van het liberale establishment, dat godsdienst iets is voor achter de voordeur dat vooral geen sociale en maatschappelijke impact mag hebben.

Ik heb meer respect voor de Franse bisschoppen die de staat hebben aangeklaagd vanwege een inperking van de eredienst en hebben gewonnen en voor de Beierse bisschoppen die zich verzetten tegen de avondklok na negen uur op Kerstavond. Het gaan naar de nachtmis hoort, volgens de Beierse herders, bij de beleving van het katholieke geloof die de staat niet onmogelijk mag maken.

Live stream kan de lichamelijke aanwezigheid niet vervangen. Liturgie is geen mediaal schouwspel met de priester als acteur. Het is een heilige gebeuren waaraan je lijfelijk moet deelnemen. Dit voor alle katholieken op Kerstavond onmogelijk willen maken, is een vergrijp tegen het geloof en heeft volgens mij geen enkel precedent in de geschiedenis. En Covid 19 is bij lange na niet de ernstigste pandemie ooit.

Wat moeten nu al die parochies die meerdere Missen hebben gepland, die gewetensvol kaarten aan een beperkt aantal mensen hebben uitgereikt en hebben gecommuniceerd dat er zonder kaarten geen toegang tot de kerk mogelijk is? Denken de bisschoppen dat mensen zich ondanks de waarschuwingen van de pastoors in drommen voor de kerkdeur zullen verzamelen? Dan had een landelijke waarschuwing om zonder kaarten niet te komen, ook volstaan.

Ik denk dat priesters die bezorgd zijn om het geestelijk welzijn van de hun toevertrouwde gelovigen ook nu, zoals tijdens de hele crisis, daar veilige wegen voor zullen vinden ondanks de bisschoppelijke maatregelen.

Ik kan me overigens nauwelijks voorstellen dat alle bisschoppen over deze zaak gelijk denken. Maar hier zien we de macht van de collectiviteit. Bisschoppen zijn op de meeste punten persoonlijk verantwoordelijk voor de maatregelen in hun bisdom, maar die verantwoordelijkheid nemen ze liever niet, als iets moeilijk ligt. Dan verschuilen ze zich graag achter anderen, achter de bisschoppenconferentie. Het zijn per slot van rekening net mensen!

C. Mennen pr

16 december 2020