2020-DOn 6 mei 2020 by Redactie

Hoe ver de “katholieke” kerk van Duitsland van het padje is, toont ons de Synodale weg die ze daar bezig zijn te gaan. Alles wat katholiek en een beetje moeilijk is wordt aan de kant geschoven en vervangen door protestantse en soms gewoon heidens liberale opvattingen. Het protest van de paus is zwak en zoals gewoonlijk horen we niets – op enkele uitzonderingen na – van het wereldepiscopaat. De Duitsers kunnen, bijna zonder protest, de Kerk naar de Filistijnen helpen. Let wel, de Kerk zal niet verdwijnen, maar ze kan wel door de schuld van de herders tot een hele kleine kudde worden teruggebracht. Hieronder een stuk van Sandro Magister om u de ernst van de situatie te laten zien.

De coronaviruspandemie heeft de “synodale weg” van de Kerk van Duitsland uit het nieuws laten verdwijnen. Maar ondertussen gaat het wel verder. En daarmee zet niet alleen de Duitse Kerk, maar ook de universele katholieke Kerk haar toekomst op het spel:

Franciscus en het Schisma van Duitsland. Geschiedenis van een nachtmerrie

De synode hield haar eerste zitting in Frankfurt van 30 januari tot 1 februari. En de openingsmis, opgedragen door kardinaal Reinhard Marx uit München, schilderde het beeld ervan, met bisschoppen, priesters en leken, mannen en vrouwen, gemengd in het middenschip en gerangschikt in alfabetische volgorde, precies zoals in de synode vergadering waar elk van de 230 afgevaardigden op gelijke voet met de rest stemt en de bisschoppen in de minderheid zijn.

De openingszitting bevestigde wat al bekend was. Dat zelfs onder de bisschoppen de andersdenkenden op de vingers van één hand te tellen zijn. Om het gevreesde afglijden naar een protestantse kerk te bestrijden zijn  alleen overgebleven: kardinaal Rainer Maria Woelki, aartsbisschop van Keulen, en de bisschoppen Rudolf Voderholzer van Regensburg, Stefan Oster van Passau, Gregor Maria Hanke van Eichstätt, en Wolfgang Ipolt van Görlitz.

Alle anderen, dat wil zeggen de overgrote meerderheid van de synodale vergadering, neigen in plaats daarvan naar substantiële veranderingen in de katholieke leer en praktijk op de vier terreinen die het voorwerp van overleg zullen zijn: de macht in de kerk, het priesterschap, de vrouwen en de seksuele moraal.

Het is waar dat de uiteindelijke resoluties een verschillend effect zullen hebben: onmiddellijk toepasbaar indien ze van lokale betekenis zijn; onder voorbehoud van goedkeuring door de paus indien ze van meer algemeen belang zijn; overgelaten aan een oecumenisch concilie indien ze van toepassing zijn op de hele Kerk over zaken van het allergrootste belang.

Maar in ieder geval, als bijvoorbeeld de Duitse synode de toekenning van heilige wijdingen aan vrouwen goedkeurt, zullen deze en andere resoluties ook zonder de goedkeuring van de paus  blijven circuleren als een permanente uitdaging  aan de universele Kerk door een invloedrijk deel ervan.

De synode zal in september opnieuw bijeenkomen, wanneer de vier 35 leden tellende forums die belast zijn met de vier onderwerpen op de agenda hun richtlijnen aan de vergadering zullen voorleggen. In de tussentijd zijn er echter al voorbereidende documenten klaar, die in de afgelopen herfst en winter in vier pre-forums zijn opgesteld. De volledige teksten – een totaal van 90 pagina’s – zijn in het Duits beschikbaar op de officiële website synodalerweg.de. Hieronder volgt een bloemlezing uit drie van deze vier documenten betreffende de belangrijkste breekpunten.

*

MACHT

“Gendergelijkheid moet op alle niveaus worden bereikt. Voor de toegang tot pastorale diensten, zelfs tot het diaconale, presbyterale en bisschoppelijke dienstwerk, kan die gelijkheid niet worden uitgesloten.”

“De institutionele orde koppelen aan een hiërarchie als ‘heilige macht’ komt niet zozeer voort uit een katholieke noodzaak als wel aan een anti-modern geestelijk vooroordeel.”

“In dit verband moet ook de toegang tot het gewijde ambt worden verhelderd. Op de synodale tocht moeten we openlijk praten over gehuwde priesters en de toegang van vrouwen tot deze bedieningen, met inbegrip van het gewijde ambt.”

“Bestuursfuncties in de Kerk moeten worden bekleed vertegenwoordigers van het kerkvolk, mannen en vrouwen, die door overleg en verkiezingen gekozen zijn”.

“Voor de benoeming van de bisschop geldt het grondbeginsel van de oude Kerk: ‘Wat voor iedereen van belang is, moet ook door iedereen worden beslist’. Voor consultaties en verkiezingen is verplichte gekwalificeerde deelname nodig, niet alleen van geestelijken, maar van heel het volk van God dat tot een plaatselijke kerk behoort”.

“Voor alle bestuursposities moeten selectieprocedures worden ingevoerd in de vorm van verkiezingen en beraadslagingen met deelname van heel het volk van God, dat adequaat door de gekozenen moet worden vertegenwoordigd”.

“Al degenen die een leidende rol vervullen, moeten worden gecontroleerd en ter verantwoording worden geroepen, zowel door democratisch gekozen organen als door een onafhankelijk rechtspraak”.

VROUWEN

“De duidelijke discrepantie tussen het standpunt de documenten van het leergezag en de unanieme argumentatie van de theologische wetenschap over de kwestie van de vrouwelijke roeping tot het ambtelijk apostolaat is een ‘skandalon’ dat overwonnen moet worden omwille van de geloofwaardigheid van de verkondiging van het Paasevangelie”.

“Er wordt een discrepantie waargenomen tussen de gelijke waardigheid van man en vrouw, die voortdurend wordt onderstreept in de verklaringen van de Kerk, en de de facto ongelijke deelname van vrouwen aan het leven van de Kerk in ambtshalve medeverantwoordelijkheid”.

“In de publieke perceptie en ook in die binnen de Kerk is er een aanzienlijk verschil tussen de uitspraken van theologen over de mogelijkheid van de roeping van vrouwen tot diensten en en ambten in de Kerk en de acceptatie ervan door het leergezag van de Kerk. De laatste tijd zijn er ook protesten georganiseerd op het niveau van de christelijke gemeenschappen (bijvoorbeeld door vrouwenverenigingen en de Maria 2.0-beweging). Deze processen moeten zeer serieus genomen worden als uitingen van de ‘sensus fidelium’. Als dit niet gebeurt, kan het tot een uitwendige scheiding in de katholieke kerk komen, die al van binnenuit te zien is”.

“In theologisch onderzoek zijn we het niet eens over hoe bindend de uitspraak in de apostolische brief ‘Ordinatio sacerdotalis’ van paus Johannes Paulus II is, waarin staat dat de uitsluiting van vrouwen van het sacramentele ambt ‘definitive tenendam’ moet zijn, of een beslissing ‘die definitief door alle gelovigen van de Kerk moet worden gehouden’. […] In dit verband is het noodzakelijk om het fundamentele thema van de ontwikkeling van dogma’s te overdenken […] en ook om te evalueren wat het theologische belang is van de constatering dat een mening van het leergezag in het volk van God niet wordt aanvaard”.

“Een verdere ontwikkeling van het verkondigingsambt zou kunnen leiden tot het toevertrouwen van de taak om te preken, te dopen, te assisteren bij het huwelijk, zieken te zegenen en begrafenissen te leiden aan vrouwelijke en mannelijke medewerkers of vrijwilligers. Dit gebeurt al in vele bisdommen.”

“Vragen over de gepastheid van een doctrinaire beslissing in de context van de universele Kerk moeten los gezien worden van de principiële vraag naar de theologische legitimiteit van het argument. Wat gerechtvaardigd moet worden is niet de toelating van vrouwen tot het gewijde sacramentele ambt, maar hun uitsluiting.”

“Vrouwen moeten in aanzienlijke mate deelnemen aan het overleg en de besluiten van de bisschoppenvergaderingen in de wereld, ook met stemrecht”.

“De laatste tijd zijn er besluiten genomen door de verenigingen van katholieke vrouwen in Duitsland (KFD en KDFB) en door het Centraal Comité van Duitse Katholieken (ZDK), waarin op basis van theologische argumenten wordt gewezen op de noodzaak van deelname van vrouwen aan alle gewijde bedieningen. Deze besluiten en hun argumentatie moeten op de synodale tocht worden geëvalueerd en beoordeeld en deel uitmaken van een open en vruchtbare synodale dialoog met de universele Kerk en het pauselijke leergezag. Zoals Paus Franciscus aangeeft, gaat het erom samen het ‘sentire cum ecclesia’ uit te oefenen, door te luisteren naar de ware verzoeken van de gemeenschap van het christelijk geloof”.

SEKS

“De aandacht richten op wat er gebeurt tussen degenen die elkaar vandaag de dag liefhebben… kan zelfs betekenen dat men het werk van de Geest en de actie van God op ongewone plaatsen bespeurt.”

“De normatieve eisen van de huidige katholieke seksuele moraal zijn in tegenspraak met de kennis van de menswetenschappen over de verschillende betekenisdimensies van de menselijke seksualiteit.”

“De katholieke seksuele moraal wordt gezien als een pure ‘moraal van het verbod’, en de argumenten en de taal ervan worden als onbegrijpelijk beoordeeld en als ver van het echte leven af staande. Bovendien wordt het verbod van de kerk op de sociale en wettelijke erkenning van homoseksuele paren beoordeeld als discriminatie op grond van seksuele geaardheid”.

“De pessimistische Augustijnse visie op seksualiteit blijft de verklaringen van het leergezag beïnvloeden (‘Humanae vitae,’ Catechismus van de Katholieke Kerk). […] Zelfs de ‘theologie van het lichaam’ van Johannes Paulus II, die bedoeld was als een personalistische verkenning van de seksuele leer, geeft geen antwoord op deze gebieden van de menselijke seksualiteit. […] In de individuele verklaringen van het leergezag over voor-huwelijkse en buitenechtelijke seksualiteit, evenals over auto-erotiek, blijft de negatieve beoordeling van seksueel genot domineren. […] De eerste nuttige richtlijnen staan in ‘Amoris laetitia’ [van Paus Franciscus].”

“Gezinsplanning, zelfs met behulp van kunstmatige middelen om de conceptie te reguleren, is geen daad die vijandig staat tegenover het leven, maar ondersteunt het recht van een koppel om op verantwoorde wijze te beslissen over het aantal kinderen, over de afstand tussen geboortes en over de concrete middelen van gezinsplanning.”

“Homoseksuele handelingen realiseren ook positieve waarden van betekenis als ze een uiting zijn van vriendschap, trouw, loyaliteit en levensonderhoud.”

“Door verschillende levenssituaties zijn niet alle personen in staat om een volledige relatie als een paar aan te gaan. In deze levenssituaties, die vaak niet vrij worden gekozen, is in onthouding blijven leven voor veel mensen een te zware eis”.

“Het is noodzakelijk om homoseksuele levensverbanden zonder voorbehoud te erkennen en het moreel in diskrediet brengen van hun seksuele praktijken op te geven.”

“Mensen moeten niet alleen het recht hebben om nee te zeggen tegen seksuele handelingen die ze niet willen, maar ook het recht om ja te zeggen tegen seksuele handelingen die ze wel willen en om te kiezen van wie ze houden.”

“In deze context is er een duidelijke tendens onder Duitse katholieken om de wettelijke erkenning van homoseksuele verbintenissen en hun gelijke behandeling met betrekking tot het huwelijk te zien als een eis van rechtvaardigheid. […] Als relaties waarin waarden als liefde, vriendschap, betrouwbaarheid, trouw en wederzijdse toewijding worden beleefd, vanuit moreel oogpunt erkenning verdienen, dan moet men ook nadenken over een liturgische erkenning daarvan. […] Velen denken dat het juist en positief is om ook homoseksuele paren een zegeningsritus aan te bieden”.