2023-D . Commentaar van derdenOn 4 maart 2023 by Redactie

Het pontificaat en de persoon van paus Franciscus roepen steeds meer weerstand op in de Kerk. Een impressie daarvan geeft het volgende stuk, verschenen op Rorate Caeli:

Caminante Wanderer

Argentinië, 27 februari 2023

Het is één ding als het je verteld wordt, iets anders als je het ziet. Deze waarheid heeft me de afgelopen dagen verdriet gedaan. Sommige Romeinse vrienden vertellen me vaak geheimen, of niet zozeer [geheim], van wat er zich binnen de muren van het Vaticaan afspeelt en [de Spaanse blogger] Specola geeft ons ook dagelijks dit soort nieuws, waarvan hij veel weet. Maar iets anders is om de feiten persoonlijk te verifiëren en de conclusie te bevestigen die we allemaal kennen: Paus Franciscus is bij niemand geliefd; noch bij de bisschoppen, noch bij de priesters, noch bij de gelovigen, ongeacht hun afkomst. En los van het feit dat men niet bepaald van de Romeinse paus houdt, is het toch erg triest om de diepgaande afwijzing te zien die zijn figuur teweegbrengt. Of we het nu leuk vinden of niet, hij blijft toch de plaatsbekleder van Christus.

Ik heb de afgelopen weken kunnen spreken met priesters van allerlei rangen en standen. Het is niet nodig om hier de meningen van conservatieven en traditionalisten breed uit te meten. Iedereen kent ze. Wat mij heeft verbaasd is dat de meest progressieve priesters, die meestal ook de oudste zijn, dezelfde afkeer van Bergoglio hebben als hun jongere collega’s. Het is niet langer een leerstellige kwestie waarin traditionalisten tegenover progressieven staan; het is iets van een meer basaal niveau en heeft te maken met het menselijke en het institutionele element. Zij kunnen bijvoorbeeld de permanente agressiviteit van de paus tegenover hen niet begrijpen; van beide kanten bevestigen zij dat zij verbaasd zijn dat wanneer hij over priesters spreekt, dit altijd in sterk negatieve bewoordingen is: het zijn carrièremakers, ze zijn hebzuchtig, chagrijnig, proselietenmakeers, criminelen, zij kijken naar pornografie, zij hebben psychiatrische problemen, enz. Nooit een woord van bemoediging; nooit toenadering. Het is alsof de vijand spreekt, en niet de vader die hen zou moeten bevestigen in het geloof. Iemand slechter en scherper dan ik merkte op dat het een typisch geval van projectie is: Bergoglio projecteert op de priesters -en hijzelf is er één- de eigenschappen waarvan hij onbewust weet dat hij ze bezit en haat. Dat wil zeggen, hij wijst anderen af omdat hij het zelf is die in hen wordt weerspiegeld.

In de Vaticaanse Curie leven ze in angst. “Il cretino gloriosamente regnante” [De glorieus regerende idioot], is een uitdrukking die men met enige regelmaat hoort binnen de heilige muren. Maar het meest herhaalde woord is terreur. Het is het regime dat de Argentijnse paus daar heeft geïnstalleerd. Niemand weet hoe lang hij in functie zal blijven en, erger nog, niemand weet wie wie bespioneert, want ook dat is een methode van Bergoglio: spionage, om te weten wat elk van de priesters en religieuzen die in de heilige paleizen rondlopen, denkt en zegt. Het is dezelfde methode die hij toepaste in Argentinië toen hij aartsbisschop van Buenos Aires was en spionnen had in alle bisdommen en religieuze congregaties. Maar in Rome vertrouwt hij bovendien absoluut op wat zijn afgevaardigden hem vertellen en zo zijn er verschillende curiemedewerkers die de boodschap hebben ontvangen: “De Heilige Vader wil u spreken”, en een half uur later werden ze de laan uitgestuurd.

Iets anders dat iedereen verbijstert en woedend maakt is wat hij doet met het College van Kardinalen en het College van Bisschoppen. En ik blijf erbij dat deze opmerkingen niet uit conservatieve hoek komen, integendeel. Het is een kwestie van de institutionele Kerk. Het is niet mogelijk, zo hebben enkele Italiaanse priesters mij verteld, dat de oudste en meest prestigieuze zetels van dat land zoals Milaan, Napels, Venetië, Palermo of Turijn geen kardinalen hebben en nieuwe en onbeduidende zetels wel. Dit maakt niet alleen de ambtsdragers van deze zetels, die het zonder rode hoed moeten stellen, woedend, maar ook de gelovigen, die zich gekwetst voelen door een paus die hun een voorrecht ontzegt dat zij eeuwenlang hebben gehad.

Wat we in Argentinië zien met de bisschopsbenoemingen, gebeurt overal ter wereld. In ons land heeft Franciscus een schare bisschoppen benoemd die gekozen zijn uit de priesters die het minst opgeleid en het minst gekwalificeerd zijn voor het bisschopsambt, en naarmate de jaren verstrijken zullen de gevolgen van dergelijke beslissingen zichtbaar worden. En hetzelfde gebeurt in een groot deel van de wereld. Mensen die hem al vele jaren zeer goed kennen, hebben mij verteld dat bisschop Robert Prevost, die enkele weken geleden tot prefect van het dicasterie voor de bisschoppen is benoemd, dat wil zeggen een van de belangrijkste en machtigste posities in de Kerk, een niemand is. Het is niet dat hij progressief of conservatief is; hij is onbeduidend, een van de velen, een beperkte en kortzichtige man. En het zal deze goede man zijn die de bisschoppen van de hele wereld gaat benoemen?

Tenslotte heeft een groep Amerikaanse priesters, gematigd en geenszins traditionalistisch, mij gewezen op het enorme onbehagen dat in Californië is ontstaan door de benoeming tot kardinaal van de bisschop van San Diego, een klein en suffragaan bisdom, terwijl de aartsbisschop van Los Angeles, de metropoliet ervan, dat niet is. En het probleem is niet alleen wie het rood draagt; het probleem is dat kardinaal Robert McElroy extreem progressief is, te progressief zelfs voor zijn eigen mensen.

Uiteindelijk zal niemand om paus Franciscus rouwen; alleen zijn trouwe volgelingen, degenen die met zijn dood hun onwaardige posities en functies zullen verliezen, zullen wat pruilen.